Ukazała się monografia „Środowiskowe i społeczne efekty prac urządzeniowo-rolnych w Polsce”
Nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Rolniczego ukazała się monografia naukowa, będąca wynikiem dwuletnich badań w ramach projektu pn. „Środowiskowe i społeczne efekty prac urządzeniowo-rolnych w Polsce”, zrealizowanego ze środków Planu Działania Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW) na lata 2014-2020 (umowa o dofinansowanie nr KSOW/4/2020/060). Badania prowadzono we współpracy z Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Wojewódzkimi Biurami Geodezji i Terenów Rolnych, a ich głównym celem było wypracowanie podwalin merytorycznych pod możliwość rozszerzenia zakresu tzw. zagospodarowania poscaleniowego o inwestycje i zabiegi wodno-melioracyjne oraz ekologiczno-krajobrazowe, mające pomóc w przygotowaniu przestrzeni wiejskiej naszego kraju na postepujące zmiany klimatyczne.
W monografii zaprezentowano nowe podejście metodyczne do planowania rozwiązań z tego zakresu w ramach scaleń gruntów. W wyniku badań wskazano szereg możliwości, jakie rozwiązania te stwarzają dla obszarów wiejskich, tj.: dostosowanie struktury przestrzennej terenów rolnych i rozwiązań infrastrukturalnych, pozyskiwanie terenów na cele publiczne, czy właściwe zaprojektowanie obszarów chronionych. W opracowaniu zwrócono również uwagę na aspekty społeczne scaleń gruntów, które determinują mozliwości pozyskania gruntów pod cele publiczne, ale również przemiany na wsi i budowanie kapitału społecznego. Na ten cel zrealizowano szeroko zakrojone badania ankietowe.
Badania wykazały, iż prace urządzeniowo-rolne (w tym scalenia gruntów) posiadają niewykorzystany potencjał nośnika ważnych inwestycji przygotowujących przestrzeń wiejską na postępujące zmiany klimatyczne (powodzie i susze). Należy do nich zaliczyć:
- kompleksowe rozwiązywanie problemów dotyczących wody, w szczególności jej okresowego nie-doboru lub nadmiaru;
- zabezpieczenia wiatrochronne w postaci planowo zakładanych szpalerów drzew wraz z roślinnością podokapową na odpowiednio szerokich pasach gruntów, wykorzystywane w celu minimalizacji konfliktów z produkcją rolną (zacienianie upraw, konkurencja korzeniowa i inne);
- przeciwerozyjne kształtowanie układu przestrzennego gruntów rolnych, głównie dzięki nowemu układowi pól uprawnych (poprzeczno-stokowych), mające na celu dostosowanie układu dróg i granic działek do rzeźby terenu.
Dzięki wymiernemu wkładowi badań zrealizowanych przez naukowców z Uniwersytetu Rolniczego, Dolnośląskiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych we Wrocławiu oraz Agencji Restrukturyzacji i Mo-dernizacji Rolnictwa, powyższe działania zostaną objęte finansowaniem w ramach Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 w zakresie interwencji dotyczącej scalenia gruntów wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym.
Wersja elektroniczna monografii znajduje się pod adresem: https://prace_urzadzeniowo-rolne.urk.edu.pl/publikacja.html